PROCEDURA POSTĘPOWANIA DIAGNOSTYCZNEGO,
W KIERUNKU OPINIOWANIA DYSLEKSJI, DYSORTOGRAFII I DYSGRAFII
W PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W BEŁCHATOWIE
Obowiązuje od 01.09.2017 r.
PODSTAWA PRAWNA
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2017 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych poz. 1534
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych poz. 1651
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych poz. 1647
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach poz. 1591
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach poz. 1643
- Aktualny Komunikat Dyrektora CKE
I. ZAŁOŻENIA OGÓLNE:
1) Przez specyficzne trudności w uczeniu się (dysleksja rozwojowa) należy rozumieć trudności w uczeniu się odnoszące się do uczniów w normie intelektualnej, którzy mają trudności w przyswajaniu treści nauczania, wynikające ze specyfiki ich funkcjonowania percepcyjno-motorycznego i poznawczego, nieuwarunkowane schorzeniami neurologicznymi.
2) Dzieci kierowane są na badania przez szkołę, rodziców lub ucznia dorosłego.
3) Pierwsza diagnoza dysleksji rozwojowej powinna być przeprowadzona w klasach 0 – III.
4) Przed przystąpieniem do diagnozy wymagana jest opinia wychowawcy w klasach 0 – III, opinia wychowawcy i polonisty w klasach starszych szkoły podstawowej zawierająca informacje o niepowodzeniach szkolnych ucznia, o jego mocnych stronach oraz opisująca przebieg zorganizowanej pomocy i jej efekty – ZGODNIE Z OPRACOWANYM KWESTIONARIUSZEM
5) Do opinii należy dołączyć próby pisania ucznia (zeszyty, dyktanda, sprawdziany oraz inne wytwory pisemne).
6) Przed wydaniem opinii stwierdzającej dysleksję rozwojową uczeń powinien wykazać się potwierdzonym przez szkołę uczestnictwem w zespole korekcyjno-kompensacyjnym lub dydaktyczno- wyrównawczym, pracą samokształceniową w domu lub innymi formami pracy terapeutycznej pod opieką specjalisty: psychologa lub pedagoga.
7) W I etapie kształcenia (kl. 0 –III) nie stwierdzamy występowania dysleksji a jedynie ryzyko lub podejrzenie dysleksji i występowanie deficytów rozwojowych utrudniających naukę czytania i pisania.
8) Opinia o specyficznych trudnościach w uczeniu się może być wydana uczniowi nie wcześniej niż po ukończeniu III klasy szkoły podstawowej i nie później niż do ukończenia szkoły podstawowej.
Opinia raz wydana ważna jest do końca edukacji szkolnej, bez konieczności jej aktualizacji.
9) Opinia może być wydana także uczniowi gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej na wniosek nauczyciela lub specjalisty wykonującego w szkole zadania z zakresu pomocy psychologiczno – pedagogicznej, prowadzących zajęcia z uczniem w szkole i po uzyskaniu zgody rodziców (prawnych opiekunów) albo pełnoletniego ucznia. Wniosek musi zawierać uzasadnienie dla wydania opinii. Wniosek wraz z uzasadnieniem i opinią rady pedagogicznej przekazuje dyrektor szkoły.
Poradnia wydaje opinię na wniosek rodziców lub opiekuna prawnego.
II. OPINIA STWIERDZAJĄCA SPECYFICZNE TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ ZAWIERA:
A. Rozpoznawanie: specyficzne trudności w uczeniu się.
Uszczegółowienie- kategoria trudności : dysleksja rozwojowa, dysgrafia, dysortografia, dyskalkulia.
B. Uzasadnienie diagnozy zawierające :
· opis funkcjonowania poznawczego ucznia
· opis stwierdzonych dysharmonii i zaburzeń rozwojowych, które są przyczyną występowania trudności w nauce czytania i pisania, liczenia;
· opis umiejętności szkolnych ucznia w zakresie czytania, pisania, liczenia,
· opis udzielonych dotychczas form pomocy w szkole i w domu i jej efektów.
C. Zalecenia odnośnie form pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole i/lub poradni.
D. Propozycje dostosowania wymagań edukacyjnych w zakresie form pracy z uczniem.
E. Wskazówki dotyczące pracy dydaktycznej z uczniem na lekcjach oraz sposobów pomocy w nauce w domu
III. CELE POSTĘPOWANIA DIAGNOSTYCZNEGO W SPRAWACH UCZNIÓW, U KTÓRYCH MOGĄ WYSTĘPOWAĆ SPECYFICZNE TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ
1) wykluczenie innych niż specyficzne trudności w uczeniu się przyczyn niepowodzeń w nauce czytania i pisania : słabe widzenie, słabe słyszenie, opóźnienie w rozwoju fizycznym (np. mózgowe porażenie dziecięce), upośledzenie umysłowe, brak motywacji, częste nieobecności w szkole, uszkodzenie mózgu (np. uraz głowy lub zapalenie opon mózgowych), tzw. małe ataki epilepsji, leki pogarszające zdolność uczenia się zaniedbanie środowiskowe, niewłaściwe relacje rodzinne, niewłaściwe nauczanie;)
2) określenie obszarów trudności ucznia (nasilone trudności w czytaniu i pisaniu, błędy w pisowni, trudności w innych zakresach np. w geografii)
3) zebranie danych o problemach rozwojowych dziecka (dane kliniczne)
4) stwierdzenie rozbieżności między możliwościami ucznia (ocena poziomu rozwoju poznawczego) a jego wynikami.
Procedura diagnostyczna
1 Wstępna orientacja w problemie, zebranie dostępnych dokumentów
a) opinia szkoły uwzględniająca podjęte działania zaradcze i ich skuteczność
b) zeszyty i prace klasowe bieżące i z wcześniejszych lat nauki
c) dokumentacja z pracy terapeutycznej
d) opinia wydana na podstawie poprzednich badań
2 Wywiad z rodzicami
a) wczesny rozwój dziecka ze szczególnym uwzględnieniem sprawności motorycznej, mowy, rozwoju emocjonalno-społecznego
b) stan zdrowia dziecka, wyniki badań wzroku i słuchu, wady narządów ruchu, poważne schorzenia
c) dane o sytuacji rodzinnej, stosunek rodziców do problemów w uczeniu się
d) przebieg nauki szkolnej (frekwencja, sukcesy, niepowodzenia)
3 Rozmowa z uczniem
a) stosunek do problemów w uczeniu się
b) zainteresowania, zamiłowania
4 Badanie psychologiczne (spośród niżej podanych dokonuje się wyboru biorąc pod uwagę problemy, wiek dziecka itp.)
a) ocena rozwoju poznawczego
- Skala Inteligencji D. Wechslera dla Dzieci (WISC - R)
- Skala Inteligencji D. Wechslera dla Dorosłych (WAIS - R)
- Test Matryc Kolorowych Ravena (TMK)
- Test Matryc Ravena w wersji Standard (TMS) + Test Językowy "Leksykon"
- Bateria testów APIS-P. Bateria Testów APIS-Z
b) ocena percepcji wzrokowej
- Test Bender- Koppitz
- Test Figury Złożonej Rey Osterrietha (TFZ)
- Test Rozwoju Percepcji Wzrokowej (TRPW, M. Frosting)
- Test Pamięci Wzrokowej (A. L. Benton)
c) ocena percepcji słuchowej
- Skala Umiejętności Fonologicznych (SKALA F, wg B. Zakrzewskiej)
- Skala Pomiaru Percepcji Słuchowej Słów (Wersja A. J. Kostrzewski)
- Próby I. Styczek (analiza synteza, różnicowanie słuchowe)
- Badanie percepcji słuchowej (j. Mickiewicz)
d) badanie lateralizacji
- próby do badania dominacji lateralnej (R. Zazzo, N. Galifret - Granjon) uzupełnione o dane z wywiadu i obserwację
e) ocena funkcjonowania emocjonalno – społecznego w zależności od problemu diagnostycznego
5 Badanie pedagogiczne
a) analiza wytworów ucznia (zeszyty, rysunki itp.)
b) ocena umiejętności czytania
- Seria testów Czytania i Pisania dla klas I - III szkoły podstawowej (T. Straburzyńska i T. Śliwińska)
- Test Czytania Głośnego (M. Sobolewska)
- Sprawdziany czytania (J. Mickiewicz)
- Próby diagnozujące umiejętność czytania R. Czabaj – wyd. Ortograffiti
- Testy stosowne do wieku dziecka
c) ocena umiejętności pisania
- Seria testów Czytania i Pisania dla klas I - III szkoły podstawowej (T. Straburzyńska i T. Śliwińska)
- Wybór Tekstów do Pisania ze Słuchu dla klas IV - VIII szkoły podstawowej (M. Sobolewska)
- Teksty do pisania ze słuchu ( J. Mickiewicz)
- sprawdziany stosowne do wieku ucznia
d) metody przeznaczone do diagnozy specyficznych trudności w uczeniu się
- Skala Ryzyka Dysleksji (SRD, M. Bogdanowicz)
- Pomoce do badań pedagogicznych uczniów klas VII - VIII szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu (J. Mickiewicz)
- Próby diagnozujące umiejętność pisania R. Czabaj – wyd. Ortograffiti
- Próby i sprawdziany M. Bogdanowicz
6 Badanie logopedyczne
a) ocena poprawności artykulacyjnej, kompetencje językowe
7 Opracowanie opinii. Powinna ona zawierać:
a) oznaczenie poradni wydającej opinie
b) dane ucznia i oznaczenie szkoły oraz klasy do której uczęszcza
c) stanowisko poradni w sprawie, której dotyczy opinia oraz szczegółowe jej uzasadnienie
d) wskazanie odpowiedniej formy pomocy w szczególności pomocy psychologiczno - pedagogicznej udzielonej w przedszkolu, szkole lub placówce, stosownie do potrzeb oraz szczegółowe uzasadnienie wskazanej formy pomocy.